Hang een prijskaartje aan vrijwilligerswerk en mantelzorg

De rekenmeesters van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) hebben gesproken: de Participatiewet is geen succes. De bemiddeling naar werk is mislukt. Pardon, hoezo? Waarom is betaalde arbeid het altoos zaligmakende ijkpunt? We moeten af van dat denkframe en het idee dat mensen in de bijstand mislukt zijn als ze niet aan het werk komen.

In Rotterdam bijvoorbeeld lopen bijna 10.000 bijstandsgerechtigden zich dagelijks de benen uit het lijf voor de ander. Ze doen vrijwilligerswerk, verrichten mantelzorg of doen een andere, maatschappelijke nuttige activiteit. Je ziet ze niet in de grote getallen van het SCP, maar ze zijn er zeker wel.

• Mustafa (55). In 2011 ontslagen bij een bekende kalverslachterij aan de rand van Rotterdam. Hij schreef zo’n 250 sollicitatiebrieven en kreeg zelden een reactie. Daardoor is Mustafa ontdaan, maar hij zit niet stil. Hij doet vrijwilligerswerk in een natuurspeeltuin en leert kinderen waar eten vandaan komt en hoe gewassen groeien. Op zondag wandelt Mustafa met buurjongen Pim. Pim heeft een verstandelijke beperking en zit in een rolstoel. De ouders van Pim zijn dolblij dat Mustafa hen in het weekend een paar uur ontlast.
• Henk (55) kreeg in 2002 een ongeluk in de bouw en kwam volledig buitenspel te staan toen bij zijn vrouw schizofrenie werd geconstateerd. Henk geeft als vrijwilliger (gratis) les in Wing Chun Kungfu, een Chinese vechtsport. Hij doet dat in verschillende buurthuizen. Henk werkt o.a. met probleemjongeren.
• Jim (36) was langdurig verslaafd, dakloos en zit nu in een project begeleid wonen. Jim helpt een vriend die terminaal ziek is. Hij haalt de boodschappen, laat driemaal daags zijn hond uit en maakt af en toe het huis schoon.
• Vicky (30) staat op het punt om een paar dagen per week aan de slag te gaan als vrijwilliger in een kringloopwinkel, op de afdeling mode. Deze jonge vrouw is in het verleden door een aangetrouwd familielid jarenlang stelselmatig misbruikt en verkracht. Vicky volgt therapie en ze krabbelt langzaam weer op, samen met haar dochter.
• Nelly (36). Haar ouders waren verslaafd toen zij geboren werd. Door een verstoring van de hormoonbalans heeft Nelly voortdurend mankementen aan haar lijf. Ze zit in de bijstand en is budgetcoach in een wijkcentrum. Nelly ontfermt zich over mensen die moeite hebben met het invullen van documenten of met een ingewikkelde brief.
• Henk (52) repareert drie dagen per week koffiezetapparaten, tosti-ijzers, krulsets, elektrische deken, muizen en toetsenborden. Hij doet dat in een kringloopwinkel aan de rand van Crooswijk.
• Richard (55) uit Hillegersberg kan niet lezen en schrijven en hij was huisman in zijn vorige huwelijk. Richard was graag schoonmaker geworden bij de RET, maar tijdens het sollicitatiegesprek vroegen ze: heb je ons handboek al doorgenomen? Nu onderhoudt hij als vrijwilliger dagelijks de binnentuin van de flat. Richard zorgt voor de paden, de tuinen, de vijver en hij ruimt de rommel op. De wooncorporatie is blij met zijn onbetaalde arbeid. Richards’ liefde voor de natuur is hem bijgebracht op het jongensinternaat.

Tot slot Hajar (39), moeder van vier kinderen, alleenstaand en hoogopgeleid. Zij heeft sinds twee weken weer een betaalde baan. Dat is mooi, maar niet voor iedereen weggelegd. Harjar is blij en het SCP en Den Haag waarschijnlijk ook. Maar wie volgt Hajar op als vrijwilliger bij die stichting die zich inzet voor moeilijk bereikbare vrouwen?